Səhralar planetimiz ən quraq və bitki örtüyü çox zəif olan yerləridir. Səhraya çox az yağıntı düşür. Çox vaxt yağıntı o qədər az düşür ki, yerin səthi belə islanmır. Bəzən isə il boyu bir damcı yağış yağmır. Hava həmişə isti və quraq olur. Göydə buludun görünməsi çox nadir hadisədir. Hava aydın olduğu üçün günəş yer səthini çox aydın qızdırır. Buna görə də səhralar dünyanın ən isti yerləridir. Yayda əksər səhralarda gündüz havanın tempraturu 50 dərəcədən çox olur. Səhrada, həmçinin tez – tez isti və quru küləklər əsir.
Yağıntılar çox az olduğu üçün səhrada, demək olar ki, çaylar olmur. Bütün içməli su ehtiyatı suyun altında yerləşir. Lakin nadir və çox güclü yağışlar çökək yerləri doldurub göllər əmələ gətirir. Səhrada yaşayan heyvanlar onların suyundan istifadə edir.
Səhraların bitki örtüyü çox kasıbdır. Bu bitkilər nadir hallarda düşən leysan yağışlarından sonra bitir. Onlar bir – iki aydan sonra quraqlığa davam gətirməyib məhv olurlar. Çünki onların kökü zəif inkişaf edir. Daimi səhra bitkiləri isə quraqlığa çox dözümlüdürlər. Ona görə ki, bu bitkilərin kökləri daha dərinə gedir və lazım olan suyu sorur. Əsas səhra bitkiləri palma və kaktusdur. Palma, əsasən çökək yerlərdə bitir. Belə yerlərdə yeraltı sular səthə çox yaxın olur. Səhraların elə yerləri var ki, orada bitki örtüyü heç yoxdur. Bu yerlər qumla örtülü olur.
Səhra heyvanlarının əksəriyyəti gündüzlər istidən qorunmaq üçün öz yeraltı yuvalarında gizlənir. Çünki yerin altı üstündən çox sərin olur. Bu heyvanlar yalnız gecələr, hava sərin olan zaman yuvalarından çıxıb yem axtarırlar. Səhra bitkiləri kimi, onlar da susuzluğa dözümlüdür. Çox vaxt su dalınca uzaq yerlərə gedirlər. Siçan, kərtənkələ, ilan, əqrəb, qarışqa səhra heyvanlarıdır. İridırnaqlı heyvanlardan isə səhrada antilop və dəvələr yaşayır. Onlar uzun müddət susuz qala bilirlər.
Dünyanın çox yerində səhralar var. Planetimizin sahəsinə görə ən böyük səhra Böyük səhradır. Bu səhra Afrikanın şimalındadır. Böyük səhra həm də dünyanın ən isti yeridir. Bəzən burada illərlə yağış yağmır. Günəşin öldürücü şuaları və quru küləklər yer səthini çox qızdırır. Belə şərait canlılara dəhşətli susuzluq və yorğunluq göstərir. Külək qumu sovuraraq qum təpələri yaradır. Böyük səhrada yaşayan əhali uzun və ağ paltar geyinir. Çünki ağ paltar Günəş şüalarını qaytarır və bədəni istidən yaxşı qoruyur. Burada nəqliyyat kimi daha çox dəvədən istifadə olunur.
Afrikada Namib, Avstraliyada Viktoriya, Asiyada Qobi səhraları da böyük ərazi tuturlar.
B. İyun 21, 2015 10:03 am tarafından Əliyusif
